Adet düzensizliği sorunu kadınlarda birçok farklı sorunlara yol açabilirken, adet düzensizliği sorununa neden olan en büyük etken stres olmaktadır. Özellikle kadınlar bazı dönemlerde aşırı kilo alıp verdiklerinde stres altına girmektedir. Günlük faaliyetlerin yerine getirilememesi yada günlük işlerde meydana gelen değişimler kadınlarda stres faktörü olarak görülmektedir. Bu gibi stres etkenleri adet düzensizliği rahatsızlığını da beraberinde getirmekte olup adet düzensizliği tedavisi gerektirmektedir.
Özellikle yeni adet görmeye başlayan kızlarda hormonlar birkaç yıl düzene girmeyebilir ve adet düzensizliği görülebilir. Bu durum menopoz öncesi adetin son bulması yaklaştığında da geçerlidir. Menopoz olarak bilinen ve adetlerin son bulması durumu, son görülen adet döneminin ardından bir yıl geçmesinden sonra başlamaktadır. Bazı sistematik hastalıklarda adet düzensizliğine neden olabilmektedir.
Adet Düzensizliği Nedenleri?
Özellikle içeriğinde bazı hormonları barındıran doğum kontrol hapları adet düzensizliğine neden olmaktadır. Bu gibi haplar kesinlikle doktor kontrolü altında kullanılması gerektiği bilinmelidir. Bu tip ilaçların içerisinde bulunan hormonlar yumurtanın bırakılmasına engel olarak hamile kalma şansını ortadan kaldırır. Ancak bu tip hapların kullanımı yada uzun dönem kullanımından sonra bırakılması bazı uyumsuzluklara neden olabilir. Adet düzeni bozulursa, tekrar eski düzenine geri dönmesi bazı durumlarda beş yada altı ayı bulabilmektedir.
Endometriozis
Adet düzensizliğine neden olan etkenlerin başında endometriozis gelmektedir. Bütün rahmi kaplayan endometriozis düzensizlikleri hormonal sorunlara yol açabilir. Her ay düzenli şekilde adet görülerek vücuttan vajinal yol ile dışarıya atılan endometrial dokular, rahmin dışına çıkarak burada büyüme sergilerse endometriozis rahatsızlığı meydana neden olur. Yaşanan bu durum adetlerin kesilmesine ve adet olamamaya, hatta tedavi yoluna gidilmezse uzun süreler boyunca adet görmeme sorununa kadar gidebilmektedir. Bu gibi durumlarda kesinlikle bir kadın doğum uzmanına başvurarak yardım alınmalıdır.
Yumurtalık yetmezliği
Adet düzensizliğine neden olan etkenler arasında yer alan yumurtalık yetmezliğinde, yumurtalar büyük ölçüde işlevlerini yerine getirememektedir. Yumurtalık yetmezliğinin en sık görüldüğü yaş gurubu 40 yaş ve altı kadınlardır. Bunun nedeniyse 40 yaş üzerinde olan kadınların yumurtalıkları yavaş yavaş işlevlerini yitirmesidir. Bu nedenle özellikle 40 yaş altında olan kadınlarda görülmekte. Yumurtalıkların yeteri kadar görevlerini yerine getirmemesi yada işlevlerini yavaştan kayıp etmesi adet düzensizliği soruna neden olabileceği gibi hiç adet görememe problemine de yol açabilmektedir. Sıklıkla genetik geçişli olan hastalık, bazen de kemoterapi gibi ağır tedaviler sonrasında oluşabilir. Aşırı derece radyasyona maruz kalan kadınlarda da yumurtalık yetmezliği görülebilmekte.
Hangi Hastalıklar Adet Düzensizliğine Neden Olur?
Adet düzensizliği problemine neden olan çok fazla durum vardır. Şeker hastası olan kadınlar bazı dönemlerdin de düzensiz adet görebilmektedirler. Ayrıca rahim kanseri hastaları düzensiz adet görebilecekleri gibi adetlerinin tamamen kesilmesi de olağandır. Pıhtılaşma sorunu olan ve bunun için ilaç kullanan kadınlarda kullanılan ilacın etkisi ile adet düzensizliği görülebilir. Adet düzenini olumsuz şekilde etkileyen diğer ilaç grubuysa, vücuttaki kasları geliştirmek amacı ile kullanılan steroid ilaçlardır. Bazı psikiyatri ilaçları da adet düzensizliğe neden olurken, bazen ilaç kullanımı boyunca adetler tamamen kesilebilir. Bu nedenle kullanılacak tüm ilaçlar doktor tarafından reçete edilerek kullanılmalıdır.
Adet Düzensizliği Tedavisi
Adet düzensizliği yaşayan kadınların hemen hemen hepsinin akıllarında adet düzensizliği tedavisi nasıl yapılır? Doktora gitmeli miyim soruları yatmaktadır. Öncelikle kesinlikle bir uzman hekime giderek yardım alınmalıdır. Hastanın yaşam şekline göre ve sağlık öyküsüne göre tedavi planlanmalı, her hastanın tedavisi aynı olmaz. İlk olarak uzman hekim hastanın yaşadığı bu sorunu detaylı olarak inceleyerek gerekli araştırmaları yapması gerekir. Yapılacak olan detaylı muayene ve tanı önemlidir. Bu şekilde doğru bir tedavi uygulanmaktadır.
Adet düzensizliği sorununda sıklıkla adet düzenleyici ilaçlar kullanılarak tedavi sağlanmaktadır. İçeriğinde hormon barındıran bu tür ilaçları kişiler kendi kararları ile değil hekimlerin kararları ile kullanmalıdır. Kullanılan ilaçların ardından adet düzensizliği çoğunlukla ortadan kalmaktadır.
Adet Görmek
Adet görmek demek aslında rahmin iç tabakasının yani endometrium’un iç tabakasının bir miktar kan ile vajinal yoldan dışarı atılmasıdır. Toplamda adet dönemi 3 ayrı zamana bölünerek inceleme altına alınabilir.
- İlk dönem foliküler faz olarak adlandırılır ve bu dönemde yumurta seçilir aynı zamanda 20mm çapına gelene kadar olgunlaşmaya devam ederç
- İkinci dönem ovulasyon fazıdır. Olgunlaşmış yumurta çatlayarak patlar ve yumurtalıktan ayrılır.
- Son ve üçüncü dönemse herhangi bir gebelik olursa embriyonun yerleşmesine kadar olan rahim için yaptığı hazırlıktır.
Eğer gerçekleşen döngüde gebelik meydana gelirse rahim içine embriyonun ulaşması ile birlikte hormon seviyelerinde ve rahim içinde ki işleyiş değişeceğinden adet görülme durumu olmaz. Gebelik olmazsa üreme için hazırlanan rahim içi dokusu da progesteron hormonunun düşüş yapması ile birlikte vajnal yoldan atılmaya başlanır Bazen rahim içi zarı birden bire ve bütün şekilde dökülme yaptığı görülmektedir. Buda ağrılı durumlara neden olabilir.
Adet görmeme gibi bir durum söz konusu olursa amenore adı verilir. Gebelik, menepoz, emzirme dönemlerinin dışında kalan zamanlarda adet görülemiyorsa amenore denir.
Gebelik oluşması için adet döngüsünün de olması gerekmektedir. Bu nedenle daha önce adet görmemiş kızlar adet görmeye başladıklarından üreme özelliği kazanmış olurlar. Kadınlarda üreme sistemi her an olamaz ancak sadece yumurtlama zamanlarında hamilelik oluşabilir.
Normal Adet Kanı Miktarı Ne Olmalı?
Normal seyrinde giden bir adet dönemi ortalama 2 ile 8 gün aralığında devam etmelidir. Ve günde ortalama olarak üç ped kadar kanama gelmesi normaldir. Fakat spiral kullanan kadınlarda bu miktarlar değişmektedir. Günlük ortalama ped dörde çıkmakta ve adet süreleri 10 günü kadar çıkabilmektedir.
Halk arasında adet süresince gelen kanın kirli olduğu inanışı bulunup ne kadar çok kan gelirse o kadar kirli kandan kurtulmakta oldukları söylenir. Ancak bu tamamen yanlış bir inanış olup adet döneminde gelen kan kesinlikle kirli kan değildir. Rahim içi dokusunun dökülmesine yarayan kas dokuların arasında yer alan damar ağızlarından gelen kanama adet kanamasıdır. Bu nedenle bu dönemlerde gelen kanamalar aşırıysa kadınlarda kansızlık sorununa neden olabilmektedir.
Doktora danışmak kuralı ile ağrı kesici ilaçlar alınırsa adet kanaması azalabilir. Aşırı derece adet kanaması yaşamak bazı durumlarda patolojik bir durum olmasa da özellikle sonradan gelişen durumlarda; myom, polip, kanser, hiperplazi ve enfeksiyon gibi durumlar söz konusu olabilirken bütün bunlar basit bir jinekolojik muayenede ortaya çıkmaktadır.
Kan pıhtılaşma sorunu yaşayanlar ve kan sulandırıcı ilaç kullananlar bu tip ilaçların kanamayı arttırdığını ve adet döngüsünün orta zamanlarında da ara adet kanaması sorununa neden olabileceğini bilmelidirler.
Adetin Düzensiz ve Aşırı Olması Durumu
Adetin düzensiz ve aşırı miktarda olması durumu en başta akıllara yumurtlama sorunlarını ardından da myom, hiperplazi, kanser, polip, enfeksiyon, dış gebelik, bazı ilaç kullanımları, adenomyosis ve troid bezi hastalıklarını akıllara getirmelidir.
Bu gibi durumların tanısı konulurken özellikle 35 yaşından sonra adet düzensizliği ile karşılaşılırsa rahim içinde örnek parça almak yada histereskopi uygulaması gerekebilir.
Adet düzensizliği yaşayan kadınlar öncelikle bir kadın doğum uzmanına kesinlikle gitmelerini tavsiye eder sağlıklı günler dileriz.
