Küçük Orta Asya Türk Boyları

Avarlar

4.yüzyılın bitmesine doğru bugünkü Moğolistan topraklarında devlet kuran Avarlar, Köktürkler tarafından Orta Asya’dan gönderilmişlerdir. Bugünkü Romanya ve Macaristan topraklarında yaşamlarını sürdüren Avarlar Sasanilerle anlaşma yaparak 619 ve 626 senelerinde iki kez İstanbul’u kuşatmışlardır. Fakat Bulgarlar tarafından kayıba uğratılan Avarlar daha sonra Franklar tarafından işgal edilmişlerdir.

Akhunlar

5.yüzyılın ilk çeyreğinde Afganistan’ın batı tarafında kurulan ve Bizanslar tarafından Eftalitler ismi verilen Akhunlar, 567 senesinde Sasaniler ve Köktürkler tarafından işgal edildi ve toprakları bu devletler arasında paylaşıldı.

Sibirler

5.ve 6. yüzyılda Kuzey Asya bölümünde yaşayan Sibirler kendilerine Sibirya adını takmışlardır.

Bulgarlar

Köktürklerin güç kaybetmesiyle birlikte bağımsızlıklarını beyan eden Bulgar Türkleri Dinyeper Nehri’nden İran’a kadar uzanan bölgede geniş bir devlet kurdular fakat 7.yüzyılın başlarında parçalandılar. Bunlardan Balkanlara gelenlerden birkaç tanesi Volga boylarına yerleşerek İdil Bulgarları Devleti’ni meydana getirdi. Bazıları da Tuna boylarına giderek Tuna Bulgarları Devleti’ni kurdu. 7.yüzyılda Balkanlara gelen Bulgar Türklerinden İdil Bulgarları İslamiyet dinini kabul ederken, Tuna Bulgarları ilk olarak Slavlaştılar daha sonra da Hıristiyanlığı resmi din olarak kabul ettiler. Tuna Bulgarları Türklük özelliklerini yitirirken, İslamiyet’i kabul eden İdil Bulgarları Türklük özelliklerini uzun müddet devam ettirmişlerdir.

Türgişler

Köktürklerin zayıflamasının ardından ortaya çıkan Türgişler 766’da iç karışıklıklara yenik düşüp Karluk egemenliği altına girdiler.

Macarlar

Ural Bölgesin’den Macaristan’a akın eden Macarlar 10.yüzyılın ortalarında Hıristiyanlığı resmi dil olarak kabul ettiler.

Kırgızlar

Uygurların yıkılmasının ardından Ötüken bölgesinde bağımsızlıklarını ilan eden ve Manas Destanı’nı kaleme alan Kırgızlar, 1207’de Cengiz Han’ın oluşturduğu Moğollarla birleşmişlerdir. Günümüzde soylarını devam ettirebilmiş en eski ve nadir Türk kavimlerinden bir tanesidir.

Hazarlar

Doğu Avrupa’da Volga kıyılarıyla birlikte Kırım arasındaki bölgede 6. ve 10. yüzyıllar arasında hakimiyetlerini ispat etmişlerdir. Bulgar Devleti’nin yıkılmasından sonra etkili olan, Hazar Denizi’ne adını koyan ve Museviliği kabul eden Hazarlar, Hz.Ömer ve Hz.Osman zamanında Müslümanlara karşı savaştılar. 965 senesinde Kiev Rus Prensliği’nce işgal edildiler.