Yapay zeka konusu üzerinde çalışmalar 20. yüzyılın sonunda resmi bir şekilde ilk defa başladı diyebiliriz. Ancak tarihe şöyle bir baktığımızda yapay zekanın temelindeki düşünce yapısı oldukça eskiye dayanmakta. Onun için 1956 yılında bilimsel ve resmi anlamda alan haline gelen yapay zeka düşüncesi modern yapay zeka olarak geçmekte. Gelin dünyanın ilk yapay zekası ve yapay zekanın kısa tarihçesine bir bakalım.
Dünyanın İlk Yapay Zekası
Aslına bakarsak yapay zekanın altında yatan en temel düşünce cansız nesnelere hayat verip onlara düşünebilme yetisi vermek. Elimizdeki verilere göre milattan önce binlerce yıl boyunca kanıt kabul edebileceğimiz birçok çalışma bulunmuş. Bu kanıtlar uygarlık olarak Antik Yunanlılara ve Mısırlılara dayanmakta. Aslında bakarsanız insanların ilk çağına kadar bu düşüncenin varlığından tahmini olarak bahsetmek mümkün ancak kanıt kabul edebileceğimiz yazılı yada daha doğrusu resimli kaynaklar bu uygarlıklara dayanmakta.
Bahsettiğimiz uygarlıklardan Antik Yunan’da meşhur mitler içerisinde çeşitli robot efsanesi de bulunmaktaydı. Direk robot demesek dahi cansız varlıklara hayat verme felsefesi kaynaklara çok yoğun işleniyordu. Ve muhtemelen bu işlemi inandıkları çeşitli tanrıların yapabildiği kanıları içindelerdi. Örnek verebileceğimiz diğer uygarlıklar ise Mısırlılar ve Çinliler insandan bağımsız şekilde çalışabilen otomatonları icat etmişlerdir. Aslına bakarsanız bu yapılan icatlar ne kadar ahşap, çivi, kayışla yapılmış gibi dursalarda şimdiki teknolojinin ve yapay zekanın temeli ve belki de ilk örnekleridir.
Biraz daha tarih çizelgesini günümüze yaklaştıracak olursak, 20.yüzyıla kadar aslında filozofların ilgi alanlarından birisi de düşünme sistemidir. Modern yapay zekanın ilk adımları ise aslında filozoflar tarafından atılmışlardır. Bu adımlar ise genel olarak insan düşünce sistematiğini simgesel sistem olarak tanımlama girişimleridir. 50’li yıllara kadar bu tarz birikimlerle gelişen alan ilk defa bu yıllarda bir ada kavuştu, Artificial intelligence (AI) yani yapay zeka.
Modern Yapay Zekanın Kısa Tarihi
1956 yılında Hanover, New Hampshire, Dartmouth College’da bir konferans düzenlendi. Konferansın hedef kitlesi ise yapay zeka ile ilgilenenlerdi. İşte tam bu konferansta ilk defa yapay zeka kelimesi kullanıldı ve resmiyette modern yapay zeka alanı bu konferans ile başlamış oldu. Bu konferansa katılan bilim insanları yapay zeka konusunda oldukça iyimser düşünüyorlardı. Bu konferansa katılanlar arasından MIT’de bilişsel bilimci Marvin Minsky, “AI: The Tumultuous Search for Artificial Intelligence’’ adlı kitabında bir nesil içerisinde yapay zeka yaratma sorunu çözülecek ifadesini kullandı. Gel görki yıl olmuş 2020 daha yeni yeni GPT-3 gibi bir yapay zeka yayınlandı.
Tabi bu tarihte bir süre gelişen yapay zeka alanı tabi ki devlet desteğiyle yürüyordu. Bu alanda “AI winter” denilen “Yapay zeka kışı” zaman süreçleri bulunur. Bu süreçler özellikle 1974-1980 ve 1987-1993 yılları arasındadır. Bu yapay zeka kışı süreci devletlerin bu alandaki fonlarını bazı sebeplerden dolayı sıfırlanmasını ifade eder. 1997 ile beraber bir satranç oyuncusu yapay zeka Deep Blue icat edildi ve Rus satranç ustası Garry Kasparov’u yenmeyi başardı. Bu olaydan sonra bu alana destekler hem özel hem devlet kapsamında arttı.
2015 yılında “chatbot” adlı yazışmaya programlanmış bir yapay zeka ortaya çıktı. Bu yapay zeka Turing Testinden kayda değer sonuç alan ilk yapay zeka oldu. Yine %33’lük bir doğrulama alan bu yapay zeka %30 sınırını aşmayı başardı. Yapay zekanın gelişmesine katkı sağlayan dönüm noktalarını tarihimizde görebiliyoruz. Ama bunlardan en önemlisi daha bu yıl 2020 Temmuz ayında açık betası yayınlanan GPT-3 yapay zekası.
Bu yapay zeka şu yazımızda açıkladığımız gibi bir insanın yazabileceği kalitede makale yazabiliyor, tasarım yapabiliyor, kodlama yapabiliyor, insanları taklit edebiliyor. Örneğin daha geçtiğimiz aylarda GPT-3 yapay zekası reddite sızdı ve 1 hafta boyunca fark edilmedi, bu ilginç bilgiyi bu yazımıza giderek öğrenebilirsiniz. Verdiğimiz linkten bu yapay zekayı okumayı unutmayın.
