SARS-CoV-2 Coronavirus
Koronavirüs (coronavirus) hastalığına neden olan Covid-19 virüsü hızla dünyaya yayılıyor. En az altı farklı tipte koronavirüs ‘ün insanları enfekte ettiği bilinmekte, bunların bazıları soğuk algınlığına ve iki tanesi salgınlara neden olur: SARS ve MERS. Gelin hep beraber korona virüsünün insan hücrelerini nasıl ele geçirdiğini hep beraber keşfedelim. Bilgilenmek ve öğrenmek bu hastalığa karşı alacağımız önlemlerde bize yardımcı olacaktır.
Sivri Uçlu
Koronavirüs’e, yüzeyinden çıkıntı yapan taç benzeri sivri uçlardan dolayı, taç anlamına gelen korona ismi verilmiştir. Virüs, sabunla temas ettiğinde ayrılan yağlı bir lipid molekülleri baloncuğu içine alınır.
Hassas Bir Hücreye Girme
Virüs vücuda burun, ağız veya gözlerden girer, daha sonra hava yolundaki ACE2 adı verilen bir protein üreten hücrelere bağlanır. Virüsün benzer bir proteine bağlanmış olabileceği yarasalardan kaynaklandığına inanılmaktadır.
Viral RNA Serbest Bırakma
Virüs, yağlı zarını hücre zarıyla kaynaştırarak hücreye bulaşır. İçeri girdikten sonra, koronavirüs RNA adı verilen bir genetik materyal parçacığı bırakır.
Hücrenin Kaçırılması
Virüsün genomu 30.000’den az genetik “harf” uzunluğundadır. (Bizimki 3 milyardan fazla.) Enfekte hücre RNA’yı okur ve bağışıklık sistemini uzak tutacak ve virüsün yeni kopyalarını toplamaya yardımcı olacak proteinler yapmaya başlar.
Antibiyotikler bakterileri öldürür ve virüslere karşı çalışmaz. Ancak araştırmacılar viral proteinleri bozabilecek ve enfeksiyonu durdurabilecek antiviral ilaçları test ediyorlar.
Viral Proteinlerin Yapılması
Enfeksiyon ilerledikçe, hücrenin makineleri, koronavirüsün daha fazla kopyasını oluşturacak yeni sivri uçları ve diğer proteinleri kesmeye başlar.
Yeni Kopyaların Birleştirilmesi
Virüsün yeni kopyaları toplanır ve hücrenin dış kenarlarına taşınır.
Enfeksiyonu Yaymak
Enfekte olmuş her hücre, hücre nihayet bozulmadan ve ölmeden önce virüsün milyonlarca kopyasını çıkarabilir. Virüsler yakındaki hücreleri enfekte edebilir veya akciğerlerden kaçan damlacıklarla sonuçlanabilir.
Bağışıklık Tepkisi
Çoğu Covid-19 enfeksiyonu, bağışıklık sistemi virüsü temizlemek için savaşırken ateşe neden olur. Ağır vakalarda, bağışıklık sistemi aşırı tepki verebilir ve akciğer hücrelerine saldırmaya başlayabilir. Akciğerler sıvı ve ölmekte olan hücrelerle tıkanır ve nefes almayı zorlaştırır. Enfeksiyonların küçük bir yüzdesi akut solunum sıkıntısı sendromuna ve muhtemelen ölüme neden olabilir.
Vücudu Bırakmak
Öksürme ve hapşırma, virüs yüklü damlacıkları yakındaki insanlara ve yüzeylere atabilir, burada virüs birkaç saat ila birkaç gün boyunca bulaşıcı kalabilir. CDC (Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri), Covid-19 teşhisi konan kişilerin virüs salımını azaltmak için maske takmasını önerir. Sağlık çalışanları ve enfekte insanlara bakan diğer kişiler de maske takmalıdır.
Olası Bir Aşı
Gelecekteki bir aşı, vücudun SARS-CoV-2 virüsünü hedefleyen ve insan hücrelerine bulaşmasını önleyen antikorlar üretmesine yardımcı olabilir. Grip aşısı benzer şekilde çalışır, ancak bir grip aşısından üretilen antikorlar koronavirüse karşı koruma sağlamaz.
Sabun Nasıl İşe yarar
Sabun, sabun moleküllerinin suyla parlayan kuyrukları, kendilerini “lipit membranına” bağlayıp ayırdıklarında virüsü yok eder .
Koronavirüs ile enfekte olmayı önlemenin en iyi yolu, ellerinizi sabunla yıkamak, yüzünüze dokunmaktan kaçınmak, hasta insanlardan uzak durmak ve sık kullanılan yüzeyleri düzenli olarak temizlemektir.
Yardımcı kaynaklar: Dr. Matthew B. Frieman ve Dr. Stuart Weston, Üniv. Maryland Tıp Fakültesi; Alanların Virolojisi; Fenner ve White’ın Tıbbi Virolojisi; Doğa; Bilim; Neşter; New England Tıp Dergisi; Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri.
