Bu yazıyı okuduğunuz günün sabahında veya bir önceki gün içerisinde büyük ihtimalle en az 1 kere çay içmişsinizdir. Muhtemelen Türk toplumunun en sevdiği şekilde ince belli bardakta içmişsiniz. Sürekli tanık olduğunuz ince belli çay bardağının hikayesi nedir, hiç düşündünüz mü? Aslında ince belli bardak o kadar da fazla yaşta değil, gelin yakın bir tarihte ilk defa üretilen bardağın çıkış öyküsünü görelim.
İnce Belli Çay Bardağının Hikayesi Nedir?
1850 yılları civarı gelişen sanayi devriminin sonuçlarından biri olarak cam sanayisinin ortaya çıkması bardak üretimi açısından önemli bir dönümdür. Cam sanayi ortaya çıktığı ilk yıllarda bardaklar kulplu, ayaklı veya sapa sahip şekilde üretiliyordu. Ancak bu tasarımda üretilen bardaklar için ekstra maliyet gerekiyordu. 1900’lü yıllarda Beykoz’da kurulan bir cam fabrikası maliyeti azaltmak ve farklı bir kullanış sunmak amacıyla yeni bir tasarım ortaya koydu!
Maliyeti ucuza getirme çabasıyla hayata geçen o tasarım alışıla gelmemiş bir ince belli bardak. Bu ince belli bardağın ne kulpu, ne sapı, ne ayağı ne de tutulacak herhangi bir çıkıntısı yoktu. İlk başlarda yadırganan bardak Türklerin kültüründe önemli yere sahip çayla uyumluluğu sayesinde yaklaşık 100 yıldır Anadolu’da vazgeçilmez hale gelmiştir.
İnce belli bardağın tasarımının temel çıkış noktası ise lale. Lalelerden ilham alınarak ortaya çıkan şekilin aslında bir de bilimsel boyutu bulunmakta. Bardağın taban kısmının kalınlığı ve belli bir oranda ağız kısmına kadar camın incelmesi hem maliyet hemde çayın tazeliği bakımından oldukça yararlı. Özellikle bardağın laleye benzer tasarımı sayesinde çay bardağın alt kısımlarında sıcak üst kısımlarında dudağı yakmayacak şekilde biraz daha ılık kalabiliyor.
İnce Belli Çay Bardağının İlgi Çekmesinin Sırrı
Kahve ve çay, uzun yıllardır Türkler ve Anadolu’daki toplumlar için ayrı bir öneme sahip olmuştur. İnce belli bardak ise ayrı bir öneme sahip çayın içim zevkini ve verdiği hissi arttıran bir yapıya sahiptir. Bu yapının sırlarından biri yukarıda bahsettiğimiz şekilde çayın taze ve sıcak tutulması olsa da bunun yanında bazı basit sebepler de bulunmakta.
- Maliyetinin daha ucuz olması hem üretici hem de tüketici tarafından avantajlı olmuştur.
- İnce belli bardak camdan ve şeffaf bir görüntü sağlar. Bu sayede çayın rengi ve demin ayarı iyi bir şekilde görülebilir.
- Kış aylarında bardağın orta kısmı avuca denk gelecek şekilde tutulur ve ısınma hissi verir. Yazın ise iki parmakla tutularak içilen çay hem elinizi yakmaz hem de hararetinizi alır.
- Fizik ve bilimin temel yasalarından çıkışla da icat edilebilecek bir tasarıma sahip olması. Çay kupa veya diğer tarz çay bardaklarına nazaran ince belli bardakta hem daha taze kalır hem daha sıcak. Ayrıca daha sıcak olmasına rağmen içimi bardağın ağız tarafının geniş olması sayesinde daha rahattır.
Eğer bu yazımızı beğendiyseniz “Kahve hakkında bilmediğiniz ilginç 20 bilgi” adlı yazımız ilginizi çekebilir.
