Her geçen ülkemizin nüfusu artmakta . Tabi buna bağlı olarak bazı gereksinimlerde artıyor bazıları ise karşılanamaz hale geliyor . Bunların arasında Yeme-içme , iş sıkıntısı , okul sıkıntısı , barınak sıkıntısı gibi birçoğunu sıralayabiliriz . Fakat gündemde öyle bir konu ve gereksinim var ki sürekli ikilemler oluşturuyor . Buda HES (Hidro Elektrik Santraller) . Ülkemizde artan nüfusu karşılayacak kadar enerji kaynağı yok . Enerji kaynakları bakımından fakir bir ülkeyiz diyebilirim . Bu sıkıntıyı gidermek için de HES’lere baş vuruluyor . Peki nedir bu HES ?
HES : Suyun potansiyel enerjisini kinetik enerjiye çevirerek enerji elde etmek için kullanılan santallerdir . Sadece enerji üretiminde değil tarımda sulama , içme suyu olarak da kullanılabilir. Madem böyle bir enerji elde ediyoruz faydalı olması gerekli değil mi ? Şimdi bu soruya cevap alırken kime göre sorusu direk olarak karşımıza çıkıyor . Eğer HES kuran şirketlere sorarsanız tabiki yararlı fakat diğer yandan orman bakanlığına sorarsanız zararlı . İlk olarak yararlı olan kısmını inceleyelim ;
Tekelleşme başlamadan önce HES’lerin denetimi devletin elindeydi. Ancak tekelleşme ile birlikte büyük şirketlerin eline geçen HES projeleri onlar için bir avantaj durumuna dönüştü. Çünkü Türkiyede engebeli arazi çok ve akarsuyun kuvvetinden yararlanılarak yapılacak proje sayısıda fazla . Böylece onlar burdan kar elde etmiş olmakla beraber enerji üretiminde bulunup ülke yararına çalışmış oluyor ve ülke için eksik olan gereksinimleri tamamlamış bulunuyor. Peki kötü olan ne ?
Kötü olansa HES projelerinin heryere yapılmaması gerektiği . Bu projeler debisi yüksek , eğimi ve akış hızı fazla akarsulara yapılırken , tekelleşme sonrası projeleri eline geçiren şirketler kar amaçlı çalışmalarında bunları dikkate almadı . Her akarsuya, baraja, göle hatta dere yataklarına dahi HES projeleri tasarlama aşamasına girdiler . Hal böyle olunca birçok ormanlık arazi yok edilmiş , doğal güzellikler bozulmuş oldu . Buda Doğa severler için , aslına bakarsanız hepimiz için kötü bir sonuç. Çünkü ormanlar bizim ciğerlerimiz. Onları yok etmek yerine çoğaltmalıyız . Ormanlar yok olduğu müddetçe bizim yaşam alanımızda kısıtlanmakta bir bakıma.
Şimdi HES projelerinin iyi mi yoksa kötümü olduğuna siz karar verin . Evet yararlı olabilir fakat birşey yaparken insanlığı diğer güzelliklerden mahrum etmek iyi bir sonuç doğurmasa gerek ..
Yararı olduğu kadar çevresel zararıda var. Bunun en büyük örneği Trabzon/Uzun göl. Harika bir yer, harika bir güzellik. Her sene dünyanın her yerinden özellikle arap ülkelerinden binlerce turist çekiyor. ancak geçen sene gittiğimde yol boyunca akan dereye 5-6 tane HES kurulmuş, bazıları hala yapım aşamasındaydı. Giderken insanların isyanlarınada kulak misafiri olmuştum. Hoşnut değiller ve HES den nefret ediyorlar, çünkü harika bir güzelliği resmen bitirmişler..
Demem oki, yarar var, ihtiyaç da var ancak büyük bir çevre bozukluğuna neden oluyor. Diğer ülkeler gibi alternatif enerji kaynaklarını arajtırmakta çok gerilerdeyiz…