Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) – Akut Solunum Yetmezliği ile ilgili aklınızda oluşan soru işaretlerini giderecek, sizleri bilinçlendirecek, anlaması ve anlatması kolay bir sayfa ile karşınızdayız.
Peki Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) ve Akut Solunum Yetmezliği Nedir ?
Nedenleri Ve Belirtileri Nelerdir ? Hep birlikte bir göz atalım;
Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS)
Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) çoğunlukla klinik bulgularıyla akciğer ödemi olarak tanımlanır. Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu akciğerlerdeki hava keseciklerine
sıvı dolması sonucu ciddi solunum yetmezliğine neden olabilmektedir. Akciğerlerdeki hava keseciklerine sıvı dolması ile birlikte daha az oksijen kan dolaşımına geçer
ve oksijen eksikliği bütün organları olumsuz şekilde etkiler.
Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) Oluşum Süreci
- Akciğerdeki kılcal damarların hasarlanması ile damar içerisindeki proteinden zengin sıvı akciğerin doku aralıklarına sızar.
- Alveol duvarının hasarlanması ile bu sıvı alveol içerisine geçer.
- Bu süreçte iltihabi reaksiyonlar meydana gelir.
- Alveollere yeterince hava alınamaz ve zaten kısıtlı miktardaki bu hava kan dolaşımına geçemez.
- Ayrıca bahsedilen bu süreçte alveollerdeki surfaktan üreten Tip II hücreleri hasarlanır, surfaktan eksikliğine bağlı olarak alveoller söner.
Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) Belirtileri
- Kanda oksijen seviyesinin düşmesi
- Hızlı soluk alıp verme
- Hava açlığı, nefes darlığı : Hasta nefes darlığı sebebiyle sırt üstü yatamaz.
- Dudaklarda ve parmak uçlarında morarmalar
- Kuru öksürük
- Göğüs ağrısı
- Huzursuzluk
Akut Solunum Yetmezliği
Akut Solunum Yetmezliği ani olarak gelişen solunum sisteminin gaz değişimini gerektiği kadar yapamaması durumuna denir. Organların normal işlevlerini gerçekleştirmeleri için gerekli olan yeterli düzeyde oksijenin kanda bulunmaması veya karbondioksitin vücuttan atılamaması ile sonuçlanır. Öncesinde solunum hastalığı olmayan sağlıklı kişilerde ya da bilinen kronik solunum yetmezliği olan kişilerde gelişebilir.
Akut Solunum Yetmezliği Nedenleri
- KOAH, Astım, Zaatüre, Bronşit gibi akciğer hastalıkları
- Akciğer Ödemi
- Obezite
- Zehirlenmeler
- Bazı Kas Hastalıkları
- Beyin Ve Omurilik Hasarları
Akut Solunum Yetmezliği Belirtileri
- Nefes darlığı
- Siyanoz (özellikle ağız, göz ve tırnak çevresinde ciltten mavimsi bir renk)
- Hızlı kalp atışı
- Öksürük veya hırıltı
- Şiddetli baş ağrısı
- Soluk hızında artış
- Kafa karışıklığı veya oryantasyon bozukluğu
- Kas seğirmeleri
- Yüksek tansiyon
- Baş ağrısı
- Uykuluk ve uyuşukluk
- Aritmi (düzensiz kalp atışı)
- Nöbet
- Bayılma
- Panik atak
Akut Solunum Yetmezliğinde Sırayla Yapılan Uygulamalar
Akut Solunum Yetmezliği Tanı Yöntemleri
Fizik muayene ile solunum yetmezliği şüphesinin oluşmasının ardından tanıyı kesinleştirmek ve solunum yetmezliğine neden olan durumu tespit etmek için aşağıdaki gibi kimi tetkikler yapılabilir:
Arteryal Kan Gazı
- Bu tetkikle kandaki kimi minerallerin miktarı ile kandaki asitlik dengesine ve kanın oksijenlenmesine bakılır.
Kan Tetkiki
- Anemi (kanda oksijen-karbondioksit taşıyan hücrelerin azlığı) gibi dokuların oksijenlenmesini azaltan hastalıkların tespiti veya polisitemi (kan hücrelerinin normalden fazla olması) gibi solunum yetmezliğinin uzun süredir varolduğunu gösteren hastalıkların tespiti için kullanılabilir.
Akciğer Röntgeni
- Solunun yetmezliğine sebep olabilecek akciğer hastalıklarının tespitinde kullanılır
Bilgisayarlı Tomografi
- Akciğerlerin anatomisinin (şekil ve yapısının) daha detaylı incelenmesinde rol oynar.
Solunum Fonksiyon Testleri
- Solunum yetmezliğine neden olabilecek KOAH, astım gibi hastalıkların tespiti için kullanılabilir.
Akut Solunum Yetmezliği Tedavi Yöntemleri
Solunum yetmezliği tedavisi genellikle altta yatan nedenin ortadan kaldırılmasıyla mümkündür. Öncelikle, sigara kullanan kişilerin bu alışkanlıklarını terketmesi gerekir.
Diğer tedaviler şunlardır ;
Hava Yolu Tıkanıklığını En Aza İndirecek iİaçlar
- Bronkodilatör adı verilen ve genelde fısfıs-sprey şeklinde olan ilaçlar solunumu kolaylaştırmak için havayollarının açılmasına yardımcı olabilir.
Oksijen Tedavisi
- Oksijen seviyeleri çok düşük olan kişiler için evde kullanabilecekleri, portatif oksijen tedavisi gerekli olabilir.
Non-invazif (invazif olmayan) Ventilasyon
- Yüze yerleştirilen bir maske vasıtasıyla hastaya hava verilerek solunum hareketlerinin yaptırılmasıdır.
Mekanik Ventilasyon
- Bu, hastaların bir entübasyon tüpü (ağız yoluyla akciğerin hava borularına yerleştirilen bir tüp) veya trakeostomi tüpü (gırtlak bölgesinde cerrahi bir deliğe yerleştirilen tüp) hastanın solunumunun sağlanmasıdır.
Akut Solunum Yetmezliği Ve Korona Virüs (COVİD-19)
Son bir kaç aydır dünya gündemini meşgul eden ve hızlı bir şekilde yayılmasıyla binlerce insanın ölümüne neden olan Korona Virüsün (Covid-19) insan vücuduna girdiği andan itibaren en fazla zararı hastanın solunum yollarına vermekte olduğu gözlenmiştir. Virüs solunum yollarına bulaşmasıyla birlikte ortaya Akut Solunum Yetmezliği çıkarak ölümcül sonuçlar ile kronik rahatsızlıklar doğuracak kadar ciddi tehlikelere yol açmaktadır.
Korona Virüsüne yakalanan hastaların %90’ı akut solunum yetmezliği sebebi ile tedavi görmekte, bu rahatsızlığı atlatamayanların ölüm sebebi olmaktadır. Bu yüzden nefes yolları rahatsızlıkları bulunan insanların daha fazla dikkat ederek bu virüse yakalanma tehtidini azaltmaları gerekiyor. Vücut direnci yeterli seviyede olmayan ve bu solunum yolu rahatsızlığı ile mücadele edemeyen bünyelerde malesef ölüm riski çok fazla oluyor.
Genç arkadaşlar ve çocuklar risk grubunun en altında yer alıyor ve bu virüsü atlatma ihtimali çok kuvvetli olabiliyor. Ancak malesef taşıyıcı durumunda oldukları sürede bu virüsü yayarak, virüs karşısında gücsüz olan bünyelere bulaştırabiliyorlar. Yaşlı ve hasta insanlar bu kategoriye giriyor.
Siz sağlıklı olabilirsiniz ve bu hastalığı kolayca atlatabilirsiniz ancak çevremize olan görevlerimizi yerine getirerek, virüsün yayılmasına katkı sağlamamaya çalışıp, bu salgın bitene kadar sosyal mesafeyi koromaya ve hijyene önem vermeliyiz. Sizlere birşey olmayabilir hatda grip gibi atlatabilirsiniz ancak başkaları sizin kadar güclü bir bünyeye sahip olamayabilir.
El hijyeni neden önemli ?
El hijyeninin önemi son dönemlerde ciddi şekilde görülmeye başlandı. Eski zamanlarda ölen insanların çoğunun el hijyenine dikkat etmeyen doktorlardan bulaşan bakteri ve virüslerden kaynaklandığı kanıtlanmıştır. Bu yüzyılda da korona virüsünün bizlere öğreteceği en iyi şeylerden birisi temizlik ve hijyenin önemi olacaktır. Farketmeden ellerimizi her yere dokunduruyoruz ve farkında olmadan bir çok defa ağız, göz, kulak ve yüze dokunarak bu mikropları vücudumuza davet ediyoruz. Bu konuda daha fazla dikkatli olarak sabunla yıkamaya ve dezenfekte ederek daha sağlıklı bir yaşam geçirebiliriz.
