Bilgisayar oyunları zararlı mıdır, yararlı mı? Bu soruyu etrafınızdakilere sorsanız oyun oynamayı seven kişiler yararlı, genellikle ebeveynler zararlı diyeceklerdir. Aslında iki taraf da söylediğinde haksız sayılmaz. Bu soru bizlerde olduğu gibi bilim dünyasında da sorulmuş ve birçok bilimsel araştırmaya sebep olmuştur. Bu yazımızda bilimsel çalışmaları ve birçok görüş bildiren farklı kaynakları baz alarak nesnel bir yazı hazırladık. Gelin bilgisayar oyunlarının yararları ve zararları her yaşa ithafen nelerdir, görelim.
Bilgisayar Oyunlarının Yararları ve Zararları Nelerdir?
Bu yazımızda ve bu başlık altında ilk olarak bilgisayar oyunlarının yararlarını ve zararlarını maddeler halinde belirteceğiz. Bu yarar ve zararları sıraladıktan sonra kaynak vererek birçok bilimsel araştırmadan elde edilmiş verileri sunacağız. Yapılan araştırmalara göre aslında az sonra sayacağımız bazı zararların etkisinin yararlarına göre daha etkisiz olduğunu göreceğiz. Gelin önce bilgisayar oyunlarının yararları neler, görelim.
Bilgisayar Oyunlarının Yararları
- Bilgisayar oyunları genel olarak görsel zekayı güçlendirmeye yarar
- Çok yönlü, derin ve istatiksel düşünme yetisi kazandırır.
- Acil durum ve kriz anlarını yönetebilecek deneyimi sağlar.
- Karşılaştıkları problemlerde ve olaylarda çözüm üretme yetisini geliştirir.
- Her yaştaki insan için bilgisayar oyunları hafızayı güçlü tutmaktadır.
- Bir işe odaklanmayı ve dikkatin dağılmamasını sağlar.
- İletişimi güçlendirir ve sosyalleşmeye yarar.
- Stres ve gerginliği sıfıra indirger.
Aşağıda bilimsel çalışmalarda da söyleyeceğimiz gibi oyunların en zararlısı olarak düşünülen şiddet içerikli savaş oyunları dahi kişinin odaklanması ve dikkat etme becerisini geliştirdiğini göstermektedir. Düşünülenin aksine kişiyi şiddete meyletmekten çok kişinin acil ve kriz durumlarında sağlıklı karar verebilmesini sağlamaktadır. Bu verdiğimiz bilgi de aşağıda eklediğimiz kaynakça içerisinde bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
Genel olarak hafızayı ve zekayı da etkileyen birçok yararı bulunmaktadır. Burada yine bilimsel araştırmalara göre 60 65 yaşında oyun oynayan kişilerin hafızası gerilemek yerine gelişmektedir. Bu yaş aralığında hafızanın yerinde sayması bile tıbben başarı olsa da oyun oynayan bir kişinin hafızası daha da gelişmiş olmakta.
Ayrıca dikkat, strateji, odaklanma, hafıza ve zekayı geliştiren tek etkinlik bilgisayar oynamak değildir. Bilgisayar oynamanın bu kadar yararı olsa da, fazlası zarardır. Bu becerileri ise masa oyunları; satranç, monopoly gibi oyunlarla da hiç bir zararı olmadan geliştirebilirsiniz. Buda kesinlikle nesnel bir görüştür. Gelin bide bilgisayar oynamanın zararlarını ve zarar çerçevesindeki tabulaşmış ön yargıları görelim.
Bilgisayar Oyunlarının Zararları
- Bilgisayar oyunlarını aşırı derecede oynamak bağımlılık kategorisinde bir hastalığa sebep olur. (Internet Gaming Disorder = IGD).
- Ortalama günde 3 saat üzeri oyun oynamanın yararından çok zaman israfı gibi zararları vardır.
- İnsan vücudunda fiziksel ve mental deformasyonlara neden olabilir.
- Radyasyon ve bilgisayar ekranındaki ışık, insan sağlığı için zararlıdır.
- Tavsiye edilen saatlerden fazla oynamak, genel anlamda insan sağlığını olumsuz etkileyebilir.
- Oynanılan oyuna gereğinden fazla bağlanmak psikolojik bozukluklara sebep olabilir.
Yukarıda belirttiğimiz zararlar, fark ettiyseniz gereğinden fazla oyun oynandığında genel olarak geçerlidir. Bilimsel çalışmalarda ise günlük 3 saate kadar bilgisayar oyunlarının yararları daha baskınken 3 saatten fazla oynayan kişilerde ise yararından fazla zararı görülmüştür.
Bilgisayar oyunları bağımlılık yapar, konusu ise bilimsel olarak bir tıbbi hastalığı ortaya çıkarmıştır. Bu hastalık ise internette oyun oynama bozukluğu yani (Internet Gaming Disorder = IGD) hastalığıdır. Bu hastalık ise fiziksel etkiler dışında daha çok mental bozukluk sınıfına girmektedir.
Bilgisayar oynamanın zararları içerisinde sağlığa zararı olan birçok madde sadece bilgisayarlar için değil şu devirde kimsenin elinden düşüremediği telefonlar içinde geçerlidir. Bilgisayar, telefon gibi teknolojik aletler radyasyona mağruz kalmamızı, dik durma veya boyunu eğme gibi eylemlerde fiziksel sorunlara sebep olabiliyor. Bilgisayarın yararları ve zararları dengesi ise genel olarak teknolojinin yararlı ve zararlarına oldukça benzemektedir.
Bilgisayar Oyunlarının Yararları ve Zararları Hakkında Bazı Bilimsel Bilgiler
Columbia Üniversitesi Mailman Halk Sağlığı Okulunda ve Paris Descartes Üniversitesinde yürütülen bir araştırmada oyun oynayan çocukların sosyalleşmesi ve okul başarısı hakkında veriler elde edilmiştir. Bu veriler de ise bilgisayar oyunu oynayan çocukların kendi yaşlarındaki bireylerle iletişime daha kolay geçebildikleri görülmüştür. Bunun yanında ise bu çocukların yüksek zekalı olabilme ihtimallerinin 2 kat arttığı bu çalışmalarda görülmüştür. Son olarak ise bu çalışmada test edilen çocuklar içerisinde okul başarılarının 1.88 kat arttığı kanıtlanmıştır.
Oxford tarafından 10-15 yaşları arasındaki yaklaşık 5.000 çocukla yürütülen bir çalışmada ise sosyal ve daha mutlu oldukları görülmüştür. Bu araştırmada günde 1 saat oyun oynayan çocuklar bilgisayar oyunu oynamayan çocuklara göre daha sakin, mutlu, sosyal ve rahat durumda oldukları görülmüştür.
2016 yılında Rochester ve Wisconsin Üniversitelerinde video oyununun dikkat dağınıklığı üzerine etkisi araştırılmıştır. Bu araştırmada bilgisayar oyunu yani video oyunu oynayan insanların birden fazla işi aynı anda yapan insanlara göre dikkatlerinin daha zor dağıldığı gözlenmiştir.
Aşağıda kaynakça da verdiğimiz bilimsel kaynakların birinde video oyunlarının beyne etkisi araştırılmıştır. Bu araştırmaya göre ise toplamda 116 ayrı ayrı araştırma irdelenmiştir. Bu araştırmaların video oyunlarının 22 tanesi beynin yapısına etkileri olarak 100 tanesi ise beyin fonksiyonlarına etkisi gözlenmiştir. Sonuç olarak bu araştırmaya göre dikkatin ön planda olduğu (genelde aksiyon oyunları) oyunlar kişinin odaklanmasını ve dikkatinin dağılmamasını etkilemektedir. Bir sonucu ise aşırıya kaçacak şekilde video oyunu oynamanın “İnternet oyunu oynama bozukluğu” (Internet Gaming Disorder = IGD) neden olacağı belirtilmiştir.
Son olarak yine aşağıdaki kaynaklara göre 60-85 yaş arası kişilerde 12 saatlik bir çalışma uygulanmıştır. Bu çalışmanın sonucunda ise 6 ay boyunca etkisini koruyan hafıza ve sürekli dikkat özellikleri canlı kalmıştır. Hafızayı bu yaşlarda bu kadar diri tutan video oyunun Alzheimer hastalığına etkisini araştıran bir bilimsel yazı var mı, bilmiyoruz ama oldukça muhtemel duruyor.
Kaynakça
Yukarıdaki bilimsel bilgilerde yapılan çalışmaların hangi üniversitelerde olduklarını belirttik. Yazının üst kısmındaki ve son 2 bilimsel bilgisi aşağıdaki bilimsel görüşler kaynak alınarak iletilmiştir.
1. Marc Palaus, Elena M. Marron, Raquel Viejo-Sobera and Diego Redolar-Ripoll.
Neural Basis of Video Gaming: A Systematic Review.
Front. Hum. Neurosci., 22 May 2017
2. Rosser JC Jr, Lynch PJ, Cuddihy L, Gentile DA, Klonsky J, Merrell R.
The impact of video games on training surgeons in the 21st century.
Arch Surg. 2007 Feb
****
İlginizi çekebilir:
Bilgilendirici bir yazıydı, 3 çocuk babası bir ebeveyn olarak bu konudaki düşüncelerimi yeniden gözden geçirmek gerektiğine karar verdim. Teşekkürler Abdullah Enes…
teşekkürler